اسکن جدید سلولهای بتا راهی برای تشخیص پیشرفت دیابت و ارزیابی درمان آن
10 اوت 2017- محققان دانشگاه ویسکانسین- مدیسون روش جدیدی را برای اندازه‌گیری حجم و میزان فعالیت سلولهای بتا که منبع تولید هورمون انسولین هستند، ابداع کردند.
در این روش که یافته‌های آن در شماره‌ی ماه اوت مجله‌ی Diabetesمنتشر گردید، دکترWeibo Cai وهمکارانش از اسکن PET برای تشخیص میزان بسیار جزئی از یک ماده‌ی رادیواکتیو در پانکراس موش استفاده کردند.
پرفسورCai نویسنده‌ی ارشد این مقاله و استادیار رادیولوژی می‌گوید: برخلاف سایر روشهایی که در گذشته برای اندازه‌گیری تعداد سلولهای بتا استفاده شده است، روش جدید به اندازه‌گیری تعداد و میزان فعال بودن سلولهای بتا در تولید انسولین می‌پردازد.
اسکنPET یا توموگرافی گسیل پوزیترون، برای تشخیص مقادیر بسیار کمی از ردیاب‌ها بویژه برای تشخیص سرطان و متاستاز بکار می‌رود. دکتر Caiگفت: از این آزمایش ممکن است در آینده برای ارزیابی درمان‌ها یا سلولهای پیوند شده برای آهسته شدن روند بیماری دیابت یا معکوس نمودن آن استفاده شود.
دکتر Caiپس از ثبت موقت اختراع این روش از طریق بنیاد تحقیقات Wisconsin Alumni، به طراحی مجموعه‌ای از آزمایشات انسانی پرداخته است که می‌تواند به تایید این روش توسط اداره‌ی غذا و داروی آمریکا به عنوان یک روش جدید برای تعیین تعداد و وضعیت سلولهای بتا کمک کند. اولین قدم در این آزمایشات بررسی توزیع و مسمومیت بالقوه‌ی استفاده از کلرید منگنز به عنوان ماده‌ی ردیاب است.
کاهش انسولین می‌تواند به دلیل مرگ یا عدم فعالیت سلولهای بتا باشد که منجر به دیابت نوع 1 می‌شود، همین مشکل همچنین می‌تواند منجر به ابتلا فرد به دیابت نوع 2 شود، البته بیماری دیابت نوع 2همچنین ممکن است به دلیل پاسخ ناکافی به انسولین ایجاد شود.
دکتر Caiافزود: ماده‌ی ردیاب انتخاب شده دارای نیمه عمر کوتاهی است بنابراین قرار گرفتن در معرض تابش آن، بیشتر از آنچه درحال حاضر در بسیاری از اسکن‌هایPET برای تشخیص سرطان بکار می‌رود، نیست، من تصور نمی‌کنم راه دیگری برای این کار، با این درجه از دقت وجود داشته باشد.
از آنجائیکه آزمایشات قند خون ارزان و قابل اعتماد هستند، دکترCai روش اسکنPET را برای تشخیص دیابت پیشنهاد نمی‌کند، درعوض او معتقد است از این روش می‌توان برای ردیابی اثر بخشی داروها و یا سایر اقداماتی که برای سرکوب حمله‌ی ایمنی به سلولهای بتا انجام می‌گردد، استفاده نمود.
دکتر Cai می‌گوید: این آزمایش نسبت به روشهای قبلی برای تشخیص و آنالیز سلولهای بتا دارای مزایایی است. برخی تکنیک‌های رزونانس مغناطیسی می‌توانند اطلاعاتی در مورد تعداد وعملکرد سلولهای بتا ارائه دهند اما در این روشها از غلظتی از کلرید منگنز استفاده می‌شود که حداقل یک میلیون برابر بیشتر از مقدار استفاده شده در روشPET اسکن جدید است، بنابراین میزان سمیت آن برای انسان در روش جدید بمراتب کمتر است.
در سایر روشها سلولهای بتا را از طریق شناسایی گیرنده‌های منحصر بفرد این سلولها شناسایی می‌کنند اما حتی اگر سلول فاقد عملکرد باشد، گیرنده‌های آن هنوز در آنجا وجود دارند، بنابراین روشهای مذکور اطلاعاتی در مورد توانایی این سلولها در تولید انسولین در اختیار شما قرار نمی‌دهند. روش جدید بر اساس کانالهای کلسیمی عمل می‌کند این کانالها پورتالی برای تبادل مواد شیمیایی در سلول با محیط است. سلولها باید فعال باشند تا کلرید منگنز را جذب کنند، در نتیجه این روش می‌تواند نشان دهد که چه تعدادی از سلولهای موجود، زنده و فعال هستند و هر چه تعداد سلولهای بتای فعال بیشتر باشد، انسولین بیشتری تولید و ترشح می‌گردد.
دکترCai افزود: آماده سازی در این روش، دومین مورد مهم است، همه می دانیم که کلرید منگنز توسط سلولهای بتا جذب می‌شود اما هیچ کس نمی‌تواند رادیوایزوتوپ‌هایی را تولید کند که به اندازه‌ی کافی خالص باشند، اما متخصصان ما در آزمایشگاه PET Cyclotron بهترین در تولید کلرید منگنز خالص بودند بنابراین ما قادر به انجام این کار شدیم.
منبع:
news.wisc.edu/new-measure-of-insulin-making-cells-could-gauge-diabetes-progression-treatment